لوله های پنج لایه (پلی‌اتیلن متقاطع) مانند برند معتبر نیوپایپ به دلیل انعطاف‌پذیری، مقاومت و نصب آسان، در سیستم‌های آب گرم و سرد بسیار محبوب شده‌اند. در ادامه ۱۰ پرسش مهم درباره این لوله‌ها و پاسخ‌های آن‌ها آورده شده است:
۱. آیا لوله‌های پنج لایه عاری از BPA هستند؟
بله، لوله‌های پنج لایه عاری از BPA هستند. این لوله‌ها از پلی‌اتیلن با چگالی بالا (HDPE) ساخته می‌شوند و مطابق استانداردهای NSF/ANSI برای ایمنی آب آشامیدنی هستند. آزمایش‌ها نشان می‌دهند که هیچ ماده مضری از لوله وارد آب نمی‌شود و بنابراین استفاده از آن‌ها برای مصرف انسان کاملاً بی‌خطر است.
BPA چیست: BPA یا Bisphenol A یک ماده شیمیایی صنعتی است که در ساخت برخی پلاستیک‌ها و رزین‌ها استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند به راحتی از پلاستیک‌ها به مواد غذایی یا آب منتقل شود و تحقیقات نشان داده‌اند که قرارگیری طولانی‌مدت در معرض BPA ممکن است روی سلامت هورمون‌ها، رشد، و سیستم تولید مثل تأثیر بگذارد. به همین دلیل، بسیاری از محصولات آب آشامیدنی و مواد غذایی امروزه به صورت BPA-free تولید می‌شوند تا خطری برای انسان ایجاد نکنند.
۲. آیا پنج لایه برای آب آشامیدنی ایمن است؟
بله، لوله‌های پنج لایه برای آب آشامیدنی کاملاً ایمن هستند.
تمامی لوله‌های پنج لایه تحت آزمایش‌های استاندارد NSF/ANSI 61 و NSF/ANSI 372 قرار می‌گیرند:
NSF/ANSI 61: تضمین می‌کند هیچ ماده شیمیایی مضر از لوله وارد آب آشامیدنی نمی شود.
NSF/ANSI 372: تضمین می‌کند که لوله‌ها مطابق قوانین بدون سرب ساخته شده‌اند و برای نوشیدن و پخت و پز ایمن‌اند.
بنابراین، استفاده از لوله‌های پنج لایه برای آب آشامیدنی در خانه و محیط‌های تجاری کاملاً مورد تأیید است و خطری برای سلامتی ایجاد نمی‌کند.
۳. آیا لوله‌های پنج لایه مواد شیمیایی به آب منتقل می‌کنند؟
خیر، لوله های پنج لایه مواد شیمیایی مضر به آب منتقل نمی‌کنند.
این لوله‌ها تحت آزمایش‌های استاندارد NSF/ANSI 61 قرار می‌گیرند که میزان هر گونه ماده شیمیایی قابل حل در آب را بررسی می‌کند و مطمئن می‌شود که غلظت آن‌ها زیر حد مجاز و بی‌خطر برای انسان باشد. بنابراین، PEX برای استفاده در آب آشامیدنی ایمن است و نگرانی از بابت ورود مواد شیمیایی به آب وجود ندارد.
۴. آیا جوندگان به لوله‌های پنج لایه آسیب می زنند؟
در حالت کلی، لوله های پنج لایه در برابر جوندگان مقاوم نیستند، زیرا جوندگان برای تیز نگه داشتن دندان‌های خود هر چیزی از جمله پلاستیک، مس، چوب و فلز را می‌جوند.
با این حال، در محیط‌های معمولی خانگی یا تجاری، خطر آسیب جدی کم است و می‌توان با رعایت فاصله از مناطق آلوده به جوندگان یا محافظت فیزیکی لوله‌ها، از هرگونه آسیب جلوگیری کرد.
۵. آیا لوله های پنج لایه برای آب گرم مناسب است؟
بله، لوله های پنج لایه برای آب گرم کاملاً مناسب هستند.
لوله‌های PEX-a و PEX-b مطابق استانداردهای زیر تولید می‌شوند:
ASTM F877: مشخصات لوله های پنج لایه برای سیستم‌های آب گرم و سرد خانگی و تجاری، از جمله گرمایش از کف.
ASTM F876: شامل تست‌های مقاومت در برابر دما و فشار، پایداری در آب کلردار، و مقاومت در برابر اشعه UV.
CSA B137.5: استاندارد کانادایی برای لوله های پنج لایه در سیستم‌های آب آشامیدنی گرم و سرد.
این لوله‌ها مقاومت بالایی در برابر دمای بالا (تا حدود ۹۹ درجه سانتی‌گراد یا ۲۱۰ درجه فارنهایت) و فشار (حدود ۱۰۳۴ کیلوپاسکال یا ۱۵۰ psi) دارند و برای گردش مداوم آب گرم و سیستم‌های گرمایش از کف مناسب‌اند.
همچنین لوله های پنج لایه مقاومت بالایی در برابر کلر دارد و برای استفاده طولانی مدت در آب گرم ایمن است.
۶. آیا لوله‌های پنج لایه در برابر کلر و اکسیداسیون مقاوم‌اند؟
بله، لوله‌های پنج لایه مقاومت بالایی در برابر کلر و اکسیداسیون دارند.
استاندارد ASTM F2023 تضمین می‌کند که لوله‌های PEX می‌توانند در سیستم‌های گردش مداوم آب گرم کلردار بدون آسیب و کاهش عملکرد استفاده شوند.
لوله‌های با کد ۵۳۰۶ (مثلاً PEX SharkBite) بالاترین درجه مقاومت در برابر کلر را دارند و می‌توانند آب گرم با دمای ۱۴۰ درجه فارنهایت (حدود ۶۰ درجه سانتی‌گراد) را به‌طور مداوم منتقل کنند بدون اینکه عمر مفید لوله کاهش یابد.
این ویژگی باعث می‌شود PEX گزینه‌ای بسیار مناسب برای آب آشامیدنی و سیستم‌های گرمایش از کف باشد.
۷. آیا لوله‌های پنج لایه در برابر نور خورشید مقاوم است؟
بله، لوله‌های PEX تا حدی در برابر نور خورشید مقاوم هستند، اما میزان مقاومت بسته به نوع لوله متفاوت است:
PEX-b با کد ۵۳۰۶: بالاترین مقاومت در برابر اشعه UV را دارد و می‌تواند تا شش ماه در معرض مستقیم نور خورشید قرار گیرد بدون آسیب جدی.
PEX-a: اخیراً استاندارد UV مشابه PEX-b را دریافت کرده است.
با این حال، لوله‌های پنج لایه به طور دائم نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرد، زیرا تابش طولانی مدت می‌تواند خواص مکانیکی لوله را کاهش دهد. معمولاً لوله‌ها را در فضای باز باید با پوشش یا دفن محافظت کرد.
۸. آیا می‌توان لوله‌های پنج لایه را در خاک دفن کرد؟
بله، لوله‌های لوله‌های پنج لایه را می‌توان در خاک دفن کرد، اما با رعایت چند نکته مهم:
لوله‌های PEX-a و PEX-b مطابق استاندارد AWWA C904 برای دفن در زمین تأیید شده‌اند.
خاک باید عاری از سنگ، زباله و اجسام تیز باشد تا از آسیب دیدن لوله جلوگیری شود.
برخی اتصالات پنج لایه که زیر خاک قرار می‌گیرند باید با نوار سیلیکونی یا محافظ مناسب پوشانده شوند.
قبل از نصب، حتماً مقررات محلی و شهری را بررسی کنید، زیرا ممکن است نیاز به محافظ اضافی یا غلاف برای لوله وجود داشته باشد.
رعایت این نکات باعث می‌شود لوله‌های پنج لایه عمر طولانی و عملکرد ایمن در زیر زمین داشته باشند.
۹. طول عمر لوله‌های پنج لایه چقدر است؟
لوله‌های پنج لایه، در شرایط استفاده مناسب، دارای طول عمر بسیار بالایی هستند:
عمر پیش‌بینی‌شده لوله‌های پنج لایه حدود ۴۰ تا ۵۰ سال است (مطابق استاندارد PPI TR-3).
مقاومت بالای آن‌ها در برابر خوردگی، رسوب، کلر، دما و فشار بالا باعث افزایش طول عمر می‌شود.
لوله‌های پنج لایه نسبت به لوله‌های فلزی در شرایط یخبندان مقاوم‌تر است، زیرا انعطاف‌پذیر بوده و در برابر ترکیدن ناشی از یخ‌زدگی مقاومت می‌کند.
بنابراین، لوله‌های پنج لایه گزینه‌ای دوام‌دار و کم‌هزینه در بلندمدت برای سیستم‌های آب گرم و سرد است.
۱۰. آیا می‌توان لوله‌های پنج لایه را خم کرد و نصب آسان است؟
بله، یکی از بزرگ‌ترین مزایای لوله‌های پنج لایه انعطاف‌پذیری بالا و نصب آسان آن‌ها است:
لوله‌های پنج لایه می‌توانند دور گوشه‌ها و موانع بدون نیاز به اتصالات اضافی خم شوند.
کاهش تعداد اتصالات باعث کاهش هزینه مواد، زمان نصب و احتمال نشت آب می‌شود.
انعطاف‌پذیری لوله‌های پنج لایه نصب را در فضاهای محدود یا دیوارها و کف‌های پیچیده بسیار ساده‌تر می‌کند.
به طور خلاصه، لوله‌های پنج لایه هم راحت و هم کم‌خطر برای نشتی است، که آن را به گزینه‌ای محبوب برای سیستم‌های آب خانگی و تجاری تبدیل می‌کند.
